Η ανθρωπότητα ξεπέρασε
μια χρονιά χωρίς προηγούμενο στην πρόσφατη ιστορία: μια πανδημία που σάρωσε όλο
τον πλανήτη, και αφήνει πίσω της πάνω από ένα εκατομμύρια νεκρούς και την
παγκόσμια οικονομία να προσπαθεί απεγνωσμένα να ορθοποδήσει, αμέσως μετά από
μια οικονομική κρίση που την ταλάνιζε ήδη για μια δεκαετία. Η οικονομική κρίση
και περισσότερο η πανδημία COVID19 έφεραν την γεωργία, και γενικότερα τα
συστήματα αγροδιατροφής, στο προσκήνιο. Σε συνδυασμό και με την πρωτοβουλία των
Ηνωμένων Εθνών για την αειφόρο ανάπτυξη του πλανήτη, η γεωργία τίθεται πλέον
στην αιχμή των προτεραιοτήτων και των πολιτικών όλων των χωρών, διεθνών
οργανισμών και ενώσεων κρατών όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ευρωπαϊκή
Ένωση, μετά τις εμπειρίες της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας και ενώπιον
όλων των παγκόσμιων προκλήσεων για τον ρόλο της γεωργίας, παρουσίασε ένα
μεγαλεπήβολο σχέδιο αειφορικής ανάπτυξης στο οποίο η γεωργία και τα συστήματα
αγροδιατροφής, καλούνται να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο. Μέσα στις επόμενες τρείς
δεκαετίες – μέχρι το 2050 – θα ξεδιπλωθούν μια σειρά πολιτικές και προγράμματα
ανάπτυξης, όπως η ΚΑΠ, η "Πράσινη
Συμφωνία", το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, με τα οποία η ΕΕ
αναμένεται να διοχετεύσει πόρους που θα ξεπερνούν το €1 τρισ. Σε αυτή την άνευ
προηγουμένου αναπτυξιακή προσπάθεια οι στρατηγικές "Από
το χωράφι στο Πιάτο", "Βιοποικιλότητα",
"Νόμος για το Κλίμα", θα
οριοθετήσουν και χρηματο-δοτήσουν το μέλλον της γεωργίας των 27 χωρών-μελών της
ΕΕ – και της χώρας μας.
Ενώ η ελληνική
γεωργία έχει δείξει μια αξιοζήλευτη ανθεκτικότητα, είναι κοινός τόπος πως η γεωργία
και το σύστημα αγροδιατροφής της χώρας βρίσκονται πολύ πίσω από την αξιοποίηση
των δυνατοτήτων και των ανταγωνι-στικών τους
πλεονεκτημάτων. Η διαπίστωση και ανάλυση των προκλήσεων και των ευκαιριών και ο
στρατηγικός σχεδιασμός της γεωργίας και του ελληνικού συστήματος αγροδιατροφής
είναι θέματα αρμοδιότητας και ευθύνης, όχι μόνο της πολιτικής ηγεσίας του
ΥΠΑΑΤ, αλλά και όλων των εταίρων και φορέων του συστήματος αγροδιατροφής.
Ο ομφαλοσ δημιουργήθηκε ως ένα φόρουμ
προβληματι-σμού για την
αγροδιατροφή και μια πλατφόρμα μετάδοσης ιδεών. Στο φόρουμ του ομφαλου η συζήτηση για το μέλλον της ελληνικής
αγροδιατροφής, έχει ξεκινήσει εδώ και δέκα χρόνια, μέσα από μια σειρά ημερίδων
με εξέχουσες προσωπικότητες, της έρευνας, της πολιτικής, του αγροτι-κού κόσμου και
της αγροδιατροφής, από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Οι ημερίδες του
ομφαλου μέχρι τώρα διεξάγονται
εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της παραγωγής: σε ένα κατ' εξοχήν αγροτικό χωριό του
κάμπου της Μακεδονίας, στα Τρίκαλα Ημαθίας, που, όπως κάθε γωνιά της χώρας και
κάθε γωνιά αυτού του πλανήτη είναι το κέντρο – ο ομφαλός – για όσους ζουν,
εργάζονται και παράγουν εκεί.
Eτσι ονομάσαμε
την προσπάθειά μας και τις δράσεις μας ομφαλοσ, για να σηματοδοτεί ακριβώς
αυτό: ότι το κέντρο – ο εστιασμός – της έρευνας, της πολιτικής, της καινοτομίας
και της επιχειρηματικότητας, πρέπει να είναι η περιφέρεια, η επαρχία, το
χωράφι, το περιβόλι, ο σταύλος, το μαντρί, η κυψέλη, το συσκευαστήριο, το οινοποιείο,
το ελαιοτριβείο, το τραπέζι του εστιατορίου, η παλέτα με τα μέλια και τις
κονσέρβες με συμπύρινο ροδάκινο για την εξαγωγή, αλλά και τα εργαστήρια της
εντομολογίας, της ευφυούς γεωργίας των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των μεγάλων
δεδομένων. Η εστία – το κέντρο – θα πρέπει να είναι κάθε επί μέρους σημείο της
αγροδιατροφικής αλυσίδας αλλά και το όλον σύστημα αγροδιατροφής. Κυρίως όμως, το
κέντρο ο ομφαλοσ
κάθε προσπάθειας πρέπει να είναι ο άνθρωπος: ο αγρότης, ο ερευνητής, ο δάσκαλος,
ο γεωπόνος, ο κτηνίατρος, η φοιτήτρια της κτηνιατρικής, και της τεχνολογίας
τροφίμων καθώς και οι οργανισμοί και τα σύνολα: το χωριό, ο συνεταιρισμός, τα
οικολογικά συστήματα.
Όλα αυτά τα
χρόνια το μέσον επικοινωνίας του ομφαλου είναι η συγκέντρωση των ανθρώπων
στο παλιό σχολειό του χωριού και η συμμετοχή όλων, με άμεση ανταλλαγή λόγου. Η
οργάνωση και η διεξαγωγή των ημερίδων είναι αποτέλεσμα συλλογικότητας. Οι
ομιλητές και ομιλήτριες, φίλες, φίλοι, συνάδελφοι, συγχωριανοί. Αυτός είναι ο ομφαλοσ:
ένα χωριό που μεγαλώνει. Στον ομφαλο είμαστε όλοι συγχωριανοί,
ανεξάρτητα από καταγωγή, τόπο διαμονής, από το επάγγελμα και την κοινωνική μας
θέση – είμαστε συν-χωριανοί στον χώρο της προκοπής της γεωργίας και της
αγροδιατροφής.
Φέτος η
πανδημία μας αναγκάζει να αλλάξουμε το μέσον, προσφεύγοντας σε διαδικτυακές
πλατφόρμες διαλόγου. Αν και η αδυναμία πνευματικής αλληλεπίδρασης και φυσικής
παρουσίας αφαιρεί από την ουσία των ομφαλικων διαλόγων, η συνέχεια του
προβληματισμού και των συζητήσεων είναι απαραίτητο να διατηρηθεί, έστω μέσα στα
πλαίσια περιορισμών που βάζουν οι σκληρές συνθήκες που ζούμε τον τελευταίο
χρόνο.
Οι ημερίδες του
ομφαλου
θα συνεχίσουν και φέτος με παλιούς γνώριμους αλλά και με νέους συνομιλητές, πάντα
μέσα στο γνώριμο πνεύμα μας: Ανοικτός διάλογος μεταξύ της επιστημονικής γνώσης,
της γεωργικής πρακτικής και του πολιτικού ρεαλισμού.
Φέτος το θέμα
των ημερίδων του ομφαλου δεν μπορεί παρά να έχει τη μακροχρόνια
προοπτική:
αειφορική ελληνική γεωργία και αγροδιατροφή προς το 2050.pdf
Μέσα από μια
σειρά διαδικτυακών διαλόγων, θα αναλύσουμε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες, θα
προβλημα-τιστούμε για την ικανότητα της Ελληνικής γεωργίας να ανταποκριθεί, θα συζητήσουμε
την στρατηγική και θα αναζητήσουμε τις λύσεις για μια αειφορική ανάπτυξη της
γεωργίας, της διατροφής, της περιφέρειας και της χώρας.
θέματα προγραμματισμένων ημερίδων ομφαλοσ 2021:
• αγροτική πολιτική • έρευνα και καινοτομία • γαστρονομία • γυναίκες στηνγεωργία
• μεσογειακή διατροφή • ευφυής γεωργία • διεθνές εμπόριο • συμβουλευτική
• περιφερειακή ανάπτυξη• συνεταιρισμοί • εφοδιαστικές αλυσίδες
παρέχονται
βεβαιώσεις παρακολούθησης ύστερα από αποστολή σχετικού email την ημέρα της εκδήλωσης,
στο omfalos.org@gmail.com
