τρώγοντας τις σάρκες μας

η τελευταία (2018) έκθεση “πλούτος για όλους” “inclusive wealth” 
της επιτροπής περιβάλλοντος του οηε μάλλον γκρίζα είναι για την ελλάδα

https://www.unenvironment.org/resources/report/inclusive-wealth-report-2018

κάνε κλικ στην εικόνα
για να την δείς σε μεγάλο μέγεθος

δείχνει ότι η ελλάδα είναι μία από τις 15 χώρες 
που κρίνονται “μη αειφόρες”

αφού βρίσκονται στο τρίτο τεταρτημόριο 
αυτό που είναι κάτω αριστερά

που δείχνει αρνητική εξέλλιξη του δείκτη iwi
“δείκτης περιεκτικού πλούτου”

στο σύνολο (κάθετος άξονας)
και κατά κεφαλή (οριζόντιος άξονας)

ο δείκτης iwi περιλαμβάνει τον πλούτο μιας χώρας - τον τεχνητό και τον φυσικό
σε τεχνικούς όρους μετράει αποθέματα
δεν μετράει ροές και αφαιρεί την κατανάλωση
εκφράζοντας έτσι την δυνατότητα μια οικονομίας να αναπαραχθεί
είναι διαφορετικός από τους κλασικούς δείκτες του αεπ (ακαθάριστο εγχώριο προϊόν)
που μπορεί να δείχνουν μεγέθυνση (άλλο μεγέθυνση - άλλο ανάπτυξη)
όμως οι δείκτες αεπ μετρούν ροές και σε καμιά περίπτωση οι δείκτες αεπ
δεν περιλαμβάνουν τον φυσικό πλούτο μιας χώρας

υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μετρηθούν αυτά - διαβάστε την έκθεση
εδώ δείχνω μόνο τον "διορθωμένο δείκτη" iwi - που είναι και ο πιό αυστηρός
διορθωμένο για την παραγωγικότητα, για τις εκπομπές CO2 και την υπεραξία κεφαλαίου

δεν είναι ρόδινα τα πράγματα ούτε και για τον πλανήτη στο σύνολό του
από τις 140 χώρες που μετρούνται εδώ, μόνο οι 80 είναι θετικές
και στις δύο διαστάσεις του iwi στο σύνολο και κατά κεφαλή
οι 80 χώρες βρίσκονται στο πάνω δεξιά τεταρτημόριο
οι υπόλοιπες 45 είναι αρνητικές ως προς την μία ή την άλλη διάσταση
ενώ 15 - μεταξύ των οποίων και η χώρα μας - είναι αρνητικές και στις δύο διαστάσεις

ξέρω ότι είναι περίπλοκα πράματα όλα αυτά - ακόμη και για τους ειδικούς

αλλά θα πρέπει να είμαστε ανήσυχοι όταν κάνουμε παρέα στο γκρίζο μαζί με άλλες 14 χώρες

που οι ειδικοί της έκθεσης κρίνουν ότι τρώμε κυριολεκτικά τις σάρκες μας

όσον αφορά στον τρόπο που αναπτυσσόμεθα και κατανέμουμε τον φυσικό μας πλούτο

δηλαδή ξοδεύουμε τον τεχνητό και φυσικό μας πλούτο επικίνδυνα
μη αφήνοντας ουσιαστικά πίσω μας αρκετό φυσικό και τεχνητό κεφάλαιο
για τα παιδιά μας, για τα παιδιά τους, για τα παιδιά των παιδιών τους....

στην εκλεκτή αυτή συντροφιά, παρέα μας κάνουν μεταξύ άλλων 

η βουλγαρία, η σερβία, η ουκρανία, η συρία, το σουδάν, το λάος, το κόνγκο...

όσοι δεν βαρεθήκατε ήδη

διαβάστε μια μικρή εισαγωγή στην αειφορία παρακάτω:

αειφορία

δεν είναι λέξη άδεια η αειφορία

ούτε και η αειφόρος ανάπτυξη είναι μια συνηθισμένη αρλούμπα

που εφευρίσκουν οι πολιτικοί για να μοιράζουν λεφτά σε εργολάβους

το 1987 η επιτροπή μπρούντλαντ του οηε έδωσε τον ορισμό:

αειφόρος ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος

χωρίς να θυσιάζει την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών

να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες

από το 1987 μέχρι το 2015 ο οηε κατέλληξε στους 17 στόχους για την αειφόρο ανάπτυξη

από τότε, πολύ μελάνι χύθηκε και 
και ακόμη περισσότερα γιγαβιτ δημιουργήθηκαν

για να μην πούμε για τα τεράστια ποσά που δαπανήθηκαν
σε προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης αειφορίας

τι σημαίνει όμως πραγματικά το να μην 
«θυσιάζεις την δυνατότητα ανάπτυξης των μελλοντικών γενεών»;

δεν συμφωνούν όλοι οι ειδικοί εδώ, ούτε και οι κυβερνήτες 
που τελικά είναι αυτοί που αποφασίζουν

ένα όμως είναι σίγουρο

ότι όσο καταναλώνεις τον φυσικό σου πλούτο γίνεσαι φτωχότερος

και καθώς αυτός ο φυσικός πλούτος σε πολλές περιπτώσεις πήρε

χιλιάδες έως εκατομμύρια χρόνια να δημιουργηθεί

δεν είναι και τόσο εύκολο ούτε για εσένα που τον καταναλώνεις

ούτε και για τα παιδιά ή τα εγγόνια σου να τον αναπληρώσουν

πόσος όμως είναι ο φυσικός πλούτος;

πια η τιμή και η αξία του;

βλέπεις, η φύση που τον δημιούργησε μας τον χάρισε γενναιόδωρα

χωρίς να καταδεχθεί να μας εκδώσει τιμολόγιο

έτσι δεν ξέρουμε πραγματικά πια είναι η αξία του αέρα, του εδάφους, του νερού....

....του δάσους, των πουλιών, των μυρμηγκιών, ...γενικά ό,τι βρίσκεται

πάνω στην-, κάτω από- και πάνω από- την γη που ζούμε

ακόμη και το διάστημα που δεν παραλείψαμε να γεμίσουμε σκουπίδια

στην επιτροπή περιβάλλοντος του οηε κάποιοι έβαλαν τα δυνατά τους

να καταμετρήσουν το φυσικό κεφάλαιο του πλανήτη

και κάθε δυό χρόνια παράγουν μια έκθεση που την ονομάζουν

“πλούτος για όλους” ένας μάλλον αδόκιμος όρος

για να εκφράσει τον όρο “inclusive growth”

https://www.unenvironment.org/resources/report/inclusive-wealth-report-2018

δεν είναι εύκολη δουλειά να μετρήσεις την αξία της φύσης

εδώ χρειάζονται επιτροπές για να μετρήσεις την αξία ενός ακινήτου

που την έφτιαξαν χέρια και μπορείς να μετρήσεις κυβικά, τετραγωνικά και τόνους

σκέψου να σου ζητήσουν να αξιολογήσεις

την αξία της θάλασσας ή ενός πλάτανου ... ενός αηδονιού, ενός μυρμηγκοφάγου...

ομπρέλα παραλίας - βραχυχρόνιες προβλέψεις για την παγκόσμια γεωργία 2021-23

μέχρι την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η πανδημία covid-19

έχει κοστίσει μισό εκατομμύριο ζωές σε όλο τον πλανήτη

από ότι φαίνεται όμως, δεν θα αφήσει πίσω του μόνο θανάτους ο κορωνοϊός

θα επηρεάσει δραματικά και την παγκόσμια οικονομία

με επιπτώσεις που ακόμη προσπαθούν οι οικονομολόγοι να ψηλαφίσουν
η covid-19 δεν θα άφηνε την γεωργία και την παγκόσμια αγροδιατροφή ανεπηρέαστες 

η κρίση αυτή είναι κυρίως κρίση ζήτησης κατόπιν είναι κρίση εφοδιαστικής αλυσίδας
και λιγότερο κρίση προσφοράς
η πτώση της ζήτησης ακολουθεί την δραματική μείωση του εισοδήματος
που προέρχεται όχι από τον κορωνοϊό αυτόν καθ' εαυτό 
ούτε καν απο τις εκατόμβες των θανάτων που αφήνει στο διάβα του
οι επιπτώσεις στο εισόδημα προέρχονται από τα μέτρα αποκλεισμού  
που σχεδόν όλες οι χώρες του πλανήτη - με ελάχιστες θλιβερές εξαιρέσεις
επέβαλαν για να περιορίσουν την εξάπλωση της πανδημίας

το δντ προβλέπει για το 2020 μια μείωση του παγκόσμιου εισοδήματος κατά -4,9%

η αρχική πρόβλεψη του δντ ήταν για -3%

ενώ για την ευρωζώνη η πρόβλεψη της εε είναι ακόμη χειρότερη -8,75%
https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19

για την ελλάδα η μείωση του αεπ στο πρώτο τρίμηνο 2020 μετριέται ήδη στο -2,6%

η πρόβλεψη για την ελληνική οικονομία 

για όλο το 2020 είναι -9% 
ενώ αναμένεται μια ανάκαμψη το 2021 +6%

https://www.dianeosis.org/2020/07/oi-ektimiseis-twn-forewn-gia-tin-elliniki-oikonomia/

από ότι φαίνεται όμως “λεφτά υπάρχουν” αφού στις είκοσι πλουσιότερες χώρες g-20

πάνω από 11 τρις δολ. (9,5 τρις ευρώ) θα δαπανηθούν για ανάκαμψη από την κρίση

τρισεκατομμύρια είναι αυτά! 

σκεφτείτε ότι όλο το ετήσιο αεπ της ελλάδας

είναι μόλις 180 δισ.

δηλαδή τα προγράμματα ανάκαμψης των g-20 είναι 52 φορές το ελληνικό αεπ!
https://theprint.in/economy/imf-gives-a-more-pessimistic-projection-of-global-economy-expects-gdp-to-shrink-4-9/448140/

σιγά-σιγά αρχίζουν να γίνονται ορατές οι επιπτώσεις της πανδημίας στην γεωργία

μόλις εχτές (16/ιουλ/20) δημοσιεύτηκε η ετήσια έκθεση προβλέψεων oecd-fao

http://www.agri-outlook.org/

το κοινό μοντέλο προβλέψεων Aglink-Cosimo των οργανισμών oecd - fao

δείχνει δυσμενείς βραχυχρόνιες προβλέψεις για το 2020-23

για 6 μεγάλες κατηγορίες χρηματιστηριακών γεωργικών προϊόντων “commodities”
φυτικά έλαια, ρύζι, καλαμπόκι, πουλερικά, βούτυρο, βιοαιθανόλη

οι τιμές των πέντε μεγάλων αγροτικών προϊόντων αναμένεται να μειωθούν

με εξαίρεση την βιο-αιθανόλη
ο κύριος λόγος της πτώσης τιμών είναι η μείωση της ζήτησης 
που αναμένεται να επέλθει λόγω της μείωσης του παγκόσμιου εισοδήματος

καθώς και η υστέρηση προσαρμογής της προσφοράς 
μια υστέρηση που είναι αναμενόμενη στην γεωργία

και θα οδηγήσει σε υπερπροσφορά και αύξηση των αποθεμάτων

αυτά θα πιέσουν βραχυπρόθεσμα τις τιμές ακόμη περισσότερο

από την άλλη, η αναμενόμενη μείωση στις τιμές πετρελαίου – πάλι λόγω ζήτησης

παρασέρνει τις τιμές εισροών όπως λιπάσματα, καύσιμα κλπ

που τραβούν τα κόστη αγροτικής παραγωγής προς τα κάτω

και άρα και τις τιμές των τελικών αγροτικών αγαθών

οι προβλέψεις είναι γκρίζες και για το βαμβάκι

που δεν φαίνεται στα 6 προϊόντα του πρώτου διαγράμματος

το βαμβάκι είναι ένα προϊόν που αφορά σε μια μεγάλη μερίδα των αγροτών των κάμπων

από την αιτωλοακαρνανία ώς τον έβρο

το βαμβάκι είναι πιό ευαίσθητο σε εξωγενή σοκ

από ότι τα παραπάνω έξι προϊόντα

η τιμή του καθορίζεται ουσιαστικά από την τιμή του κύριου υποκατάστατου

του πολυεστέρα – που είναι άμεσα εξαρτώμενο από τις τιμές πετρελαίου

μετά και την υπερ-αποθεματοποίηση βαμβακιού της κίνας

αναμένεται διόρθωση που θα πιέσει τις τιμές καθοδικά
οι τιμές βαμβακιού θα πιεστούν ακόμη περισσότερο 
και από την αναμενόμενη αύξηση της παραγωγής που φαίνεται στο 3ο διάγραμμα

βέβαια αυτά είναι προβλέψεις στιλιζαρισμένων μοντέλων

που βασίζονται σε μια σειρά από παραδοχές

για παράδειγμα για να κανουν πρόβλεψη ζήτησης οι μοντελιστές των oecd-fao

χρησιμοποιούν προβλέψεις εξέλιξης εισοδήματος που ηταν το αισιόδοξο -3% του δντ

εμείς όμως είδαμε παραπάνω ότι το δντ

ανασκεύασε ήδη στην πιο γκρίζα πρόβλεψη

 για -4,9% για το 2020

άρα οι προβλέψεις για την γεωργία που βλέπουμε στα διαγράμματα των oecd-fao

θα είναι μάλλον χειρότερες

και στην ανάλυση ευαισθησίας που βλέπουμε στις γκρίζες ζώνες του διαγράμματος

μάλλον γκριζερότερες θα είναι και οι προοπτικές για την μετά-covid παγκόσμια γεωργία

όλα αυτά τα έγραψα επειδή σας βλέπω χωρίς μάσκες και αισιόδοξους μόλις βγήκε ο ήλιος

μην ξεχνάτε ότι η οικονομική είναι η θλιμμένη επιστήμη

μια επιστήμη που δεν φοράει μάσκα

φοράει όμως γκρίζα γυαλιά

εσείς πάντως θα μπορούσατε και να μην τα πάρετε όλα αυτά πολύ τοις μετρητοίς
οι προβλέψεις των οικονομολόγων είναι σαν κι' αυτές των μετεωρολόγων:

αν σε πουν ότι θα βρέξει 

κράτα ομπρέλα - ομπρέλα παραλίας, ξαπλώστρα κι αντιηλιακό!