6η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021: κλιματικη αλλαγη μεσογειακη διατροφη και ελαιοτουρισμος

6η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021

κλιματικη αλλαγη  μεσογειακη διατροφη και ελαιοτουρισμος

Δευτέρα/14/Ιουνίου/17:00-19:00

όλα τα βίδεο εδώ

συντονιστής:

Τάσσος Κ. Κυριακίδης

Καθηγητής. Κέντρο Αναλυτικών Επιστημών,Yale

(Yale Center for Analytical Sciences, Yale School of PublicHealth)

συνομιλήτριες:

Αντωνία Τριχοπούλου

Πρόεδρος. Ελληνικό Ιδρυμα Υγείας

Μαρία Καψοκεφάλου

Καθηγήτρια στη Διατροφή του Ανθρώπου, 

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μαριλένα Καραδήμα

eumelia & Women in Olive Oil Greece

Χριστίνα Στριμπάκου

LIÁ, Women in Olive Oil International

Όταν το 2013 η UNESCO περιέλαβε την Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ) στην λίστα της παγκόσμιας άϋλης κληρονομιάς αναγνώρισε σε αυτήν όχι μόνο την διατροφική της αξία και την συμβολή της στην υγεία και μακροζωία, αλλά διέκρινε σε αυτήν ένα σύνολο μοναδικών χαρακτηριστικών που αναπτύχθηκαν μέσα στους αιώνες και ενσωματώθηκαν σε αυτό που αργότερα ονομάστηκε "Μεσογειακή Διατροφή": Η ΜΔ εμπεριέχει ένα σύνολο παραδόσεων, δεξιοτήτων, γνώσης, τελετουργιών, συμβόλων και παραδόσεων που αφορούν στην καλλιέργεια και συλλογή των καρπών, στην αλιεία και στην φροντίδα των ζώων, στην συντήρηση, επεξεργασία, μαγείρεμα και κυρίως στην μοιρασιά και στην κατανάλωση του φαγητού. Η ΜΔ προβάλει τις αξίες της φιλοξενίας, της γειτονίας, του διαπολιτισμικού διαλόγου, της δημιουργικότητας και ενός ολόκληρου τρόπου ζωής που δείχνει σεβασμό στην διαφορετικότητα. Η ΜΔ φέρνει μαζί ανθρώπους από όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές τάξεις. Στον κέντρο της ΜΔ είναι ο άνθρωπος, το περιβάλλον και η γυναίκα ως ο πυρηνικός αναμεταδότης και μεταφορέας της γνώσης και των δεξιοτήτων που συνιστούν την ΜΔ.

Oι ειδικοί θεωρούν την ελιά και το ελαιόλαδο ως ένα από πλέον σημαντικά χαρακτηριστικά της ΜΔ. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η ελιά και τα προϊόντα της είναι συνώνυμα με την ιστορία, τον πολιτισμό και την οικονομία της Ελλάδας από τους αρχαίους χρόνους ως σήμερα. Η κλιματική αλλαγή, όμως, που θα επηρεάσει σημαντικά και την λεκάνη της Μεσογείου, ενδέχεται να φέρει αλλαγές στην καλλιέργεια και στην κατανομή της παραγωγής ελαιολάδου στην Ελλάδα, στην Μεσόγειο και σε ολόκληρο τον πλανήτη. 

• Τι είναι η ΜΔ • πως συμβάλει στην υγεία το ελαιόλαδο; • Πως θα είναι η ελιά και το ελαιόλαδο με την κλιματική αλλαγή; • Πως η ελιά και το ελαιόλαδο ως περιβαλλοντικά και πολιτισμικά αγαθά μπορούν να αποτελέσουν τουριστικά προϊόντα και να συμβάλουν στις τοπικές οικονομίες; • Ποιά η συμβολή του ελαιοτουρσμού στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών και στην προώθηση των προϊόντων της αγροδιατροφής;

Οι ημερίδες και τα τραπέζια του ΟΜΦΑΛOΥ, ξεκίνησαν πρίν δέκα χρόνια από εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της παραγωγής: ένα κατ' εξοχήν αγροτικό χωριό του κάμπου της Μακεδονίας, τα Τρίκαλα Ημαθίας. Οι συνθήκες μας αναγκάζουν φέτος να συναντηθούμε διαδικτυακά με παλιούς γνώριμους και καινούργιους συνομιλητές,

πάντα μέσα στο πνεύμα του ομφαλού: ανοικτός διάλογος μεταξύ επιστημονικής γνώσης, γεωργικής πρακτικής και πολιτικού ρεαλισμού. Φέτος το θέμα των ημερίδων του ομφαλου δεν μπορεί παρά να είναι η μακροχρόνια προοπτική της Ελληνικής αγροδιατροφής προς την αειφορία και θα προσεγγίσουμε μια σειρά από θέματα: 

αειφορική ελληνική γεωργία και αγροδιατροφή προς το 2050

• αγροτική πολιτική • έρευνα και καινοτομία • γαστρονομία • γυναίκες στην γεωργία 
• μεσογειακή διατροφή • ευφυής γεωργία • διεθνές εμπόριο • συμβουλευτική 
• περιφερειακή ανάπτυξη• συνεταιρισμοί • εφοδιαστικές αλυσίδες

NUTRiGREEN

 NutriGreen
Promoting Green Nutrition for the Sahel region

Senegal and Burkina Faso are already exposed to an increase in extreme weather events such as droughts and floods, due to climate change. As a result, the yields of staple foods are set to decline significantly during the 21st century, adding more pressure on the already highly strained local food systems. An overlooked and underutilized group of plants that could fill this shortfall are indigenous vegetables and tree crops. They are well-adapted to the local climate, less affected by pests and diseases and therefore require fewer inputs. Moreover, many of them are highly nutritious and often part of the resident food culture.

The NutriGreen project will research these traditional plants to understand how their production and consumption can be amplified through sustainable nutri-sensitive food value chains (VCs) to foster a climate-resilient local agri-food system, especially filling the food supply gap during the seasonal hunger period. To reduce volatility in agri-food production and food markets, the project will analyse, identify and test innovative technologies in the production, post-harvest/processing and marketing of selected traditional plants in Gaoua in Burkina Faso and Louga in Senegal. To engage new consumers and improve food security, NutriGreen will develop new products, healthy recipes and information campaigns.

NutriGreen is a multi-actor project, with a strong partner network, that includes local food system actors right from the start. The research will apply a transformative action learning and co-creation of knowledge approach. A group of Master and PhD students will test agro-meteorological learning, sustainable intensification and diversification methods with women farmer groups participating in climate field schools. A second group of researchers will support agripreneurs by co-developing and testing new business models. Both groups will be assessed in framed field experiments treatment (participants) and control groups (non-participants).

radio interview at ERA komotini (in greek)

5η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021: η κλιματική αλλαγή στον κόσμο των μελισσών και των ανθρώπων

 

5η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021

20η μαϊου: παγκόσμια ημέρα μέλισσας 

η κλιματική αλλαγή

στον κόσμο των μελισσών και των ανθρώπων

Πέμπτη/20/Μαΐου/19:00-21:00

όλα τα βίδεο εδώ

συντονιστής:

Αλέξανδρος Γκουσιάρης

Μαθηματικός, Μελισσοκόμος, Βιοκαλλιεργητής

Πρόεδρος, ΕΕΜΣ (Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Μελισσοκομίας & Σηροτροφίας

συνομιλήτριες:

Σοφία Γούναρη

Ερευνήτρια. Εργαστήριο Μελισσοκομίας

Ινστιτούτο Μεσογειακών, Δασικών Οικοσυστημάτων, ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ

Μαρία Κανακίδου

Καθηγήτρια. Τμήμα Χημείας, Πανεπιστημίου Κρήτης

Διευθύντρια. Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών

Τομέας Χημείας Περιβάλλοντος & Αναλυτικής Χημείας

Εφη Κυριακοπούλου

Επ. Καθηγήτρια Περιβαντολογικής Οικονομικής

Σουηδικό Πανεπιστήμιο Γεωπονικών Επιστημών (SLU)

Θεοδώρα Πετανίδου

Καθηγήτρια Οικολογίας & Οικογεωγραφίας. Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Η 20η ΜΑΪΟΥ είναι ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΜΕΛΙΣΣΑΣ άρα η συζήτηση περί κλιματικής αλλαγής και μελισσών σε τούτο το τραπέζι του ΟΜΦΑΛΟΥ επίκαιρη. Τα νούμερα δείχνουν τη μελισσοκομία σαν ένα μικρό τομέα της γεωργίας. Η μελισσοκομία όμως δεν είναι μόνο τα υποπροϊόντα της εκμετάλλευσης των μελισσών από τον άνθρωπο. Η μελισσοκομία και η ύπαρξη χιλιάδων ειδών «αγριομελισσών» συντηρεί τις επικονιαστικές αποθήκες του πλανήτη και έτσι δεν τρώμε μόνο δημητριακά! 

Οι επιστήμονες, οι μελισσοκόμοι, και κυρίως οι ίδιες οι μέλισσες και τα φυτά, μας δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και δεν είναι μια άξαφνη κατάσταση πια! 

Ποιός ο λόγος να ξαφνιαστούμε με την κλιματική αλλαγή;

Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ κι ας μοιάζει αόρατη σαν τον αέρα που αναπνέουμε!

Πώς μπορούμε να τη δούμε την κλιματική αλλαγή;

Η κλιματική αλλαγή συντελείται φαινομενικά αργά στην τρέχουσα καθημερινότητα, αλλά 

Καλπάζει προς στις ζωές των επόμενων γενεών!

Πού να σταθούμε για να δούμε την πορεία της; 

Η κλιματική αλλαγή είναι το αποτέλεσμα της αποτυχίας στη συνεργασία κοινωνίας- επιστήμης!

Πώς να δράσουμε; Πως να συνεργαστούμε για να αναστρέψουμε την κλιματική αλλαγή;

Η κλιματική αλλαγή είναι αποτέλεσμα του ανθρώπινου πολιτισμού – αυτός θα την αντιμετωπίσει

Μπορεί ο ανθρώπινος πολιτισμός, όπως είναι σήμερα, να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή;

Άραγε, θα τρώει ροδάκινα η εγγονή μου;

Η κλιματική αλλαγή είναι μια βίαιη παρέμβαση που επηρεάζει τη ζωή πολλών οργανισμών! 

Τα φυτά, οι μέλισσες και οι μελισσοκόμοι αντιλαμβάνονται την κλιματική αλλαγή ταχύτερα;

Οι ημερίδες και τα τραπέζια του ΟΜΦΑΛOΥ, ξεκίνησαν πρίν δέκα χρόνια από εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της παραγωγής: ένα κατ' εξοχήν αγροτικό χωριό του κάμπου της Μακεδονίας, τα Τρίκαλα Ημαθίας. Οι συνθήκες μας αναγκάζουν φέτος να συναντηθούμε διαδικτυακά με παλιούς γνώριμους και καινούργιους συνομιλητές, πάντα μέσα στο πνεύμα του ομφαλού: ανοικτός διάλογος μεταξύ επιστημονικής γνώσης, γεωργικής πρακτικής και πολιτικού ρεαλισμού. Φέτος το θέμα των ημερίδων του ομφαλου δεν μπορεί παρά να είναι η μακροχρόνια προοπτική της Ελληνικής αγροδιατροφής προς την αειφορία και θα προσεγγίσουμε μια σειρά από θέματα: 

αειφορική ελληνική γεωργία και αγροδιατροφή προς το 2050

• αγροτική πολιτική • έρευνα και καινοτομία • γαστρονομία• γυναίκες στην γεωργία 

• αγρότες του μέλλοντος • συνεταιρισμοί • εφοδιαστικές αλυσίδες • ευφυής γεωργία 

• διεθνές εμπόριο • συμβουλευτική • περιφερειακή ανάπτυξη 

Οι Ιδέες της Πανδημίας

 Οι Ιδέες Της Πανδημίας

Το κείμενό μου στο βιβλίο που επιμελήθηκε ο Θ. Γεαργακόπουλος για την Διανέοσις

Ηλ. Βαλεντής , Θ. Γεωργακόπουλος , Ν. Δεμερτζής , Ι. Δρέττα. Κ. Καραντινινής, Χ. Καρράς, Κ. Καρτάλης , Ξ. Κοντιάδης , Φ. Μακαντάση, Μ. Ματσαγγάνης , Γ. Μοσχονάς , Ηλ. Νικολαΐδης, Μ. Οικονόμου-Λαλιώτη, Γ. Πρεβελάκης , Γ.Τούντας , Ν. Χριστοδουλάκης

Eπιμέλεια: Θοδωρής Γεωργακόπουλος.

15 κείμενα για το πώς ο κορωνοϊός αλλάζει την Ελλάδα και τον κόσμο

Στις 26 Φεβρουαρίου του 2020, μια 38χρονη γυναίκα από τη Θεσσαλονίκη έγινε ο πρώτος άνθρωπος στην Ελλάδα που διαγνώστηκε με Covid-19. Λίγες ημέρες αργότερα η χώρα μας έμπαινε σε καραντίνα. Η μεγαλύτερη κρίση στην πρόσφατη ιστορία της ανθρωπότητας είχε ήδη ξεκινήσει.

Πώς αντιμετώπισε η ελληνική κοινωνία την πανδημία, τις καραντίνες και τα περιοριστικά μέτρα που ακολούθησαν; Πώς ανταποκρίθηκαν κρίσιμοι κλάδοι της οικονομίας όπως ο τουρισμός ή η αγροδιατροφή, αλλά πώς αντέξαμε και όλοι μας, ως άτομα, ξεχωριστά; Τι μας διδάσκουν παλαιότερες πανδημίες και οικονομικές κρίσεις, και τι τραύματα -πρόσκαιρα ή μόνιμα- θα μας μείνουν μετά από αυτήν; Και, κυρίως, ποιες είναι οι ιδέες που αναδύονται μέσα από αυτές τις κρίσιμες, πρωτοφανείς συνθήκες; Έχει έρθει η ώρα για ένα βασικό εισόδημα για όλους; Πώς θα αλλάξουν οι γεωπολιτικές ισορροπίες μετά την κρίση; Και πώς θα πρέπει να αλλάξει η σχέση της ανθρωπότητας με τα ζώα, για να αποφευχθούν και άλλες πανδημίες στο μέλλον;

Τα δεκαπέντε κείμενα αυτού του βιβλίου, γραμμένα κατά τη διάρκεια της πρώτης χρονιάς της πανδημίας, δίνουν απαντήσεις. Περιέχουν μερικές από τις βασικές ιδέες που έρχονται στο προσκήνιο και γίνονται επίκαιρες και κρίσιμες εξαιτίας της πανδημίας, αλλά και τις βασικές ιδέες που θα αποτελέσουν τα κυρίαρχα συστατικά στοιχεία του κόσμου μας μετά από αυτήν.

https://www.dianeosis.org/product/pandemic_book/

ISBN: 978-618-85046-5-3

Εκδότης: διαΝΕΟσις

Αριθμός Σελίδων: 272

Μέγεθος: 14x20,5

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ - ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

 

4η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021

Γυναίκες στη Γεωργία

Παρασκευή/26/Μαρτίου/18:00-20:00

ZOOM  κωδικός / passcode:  923192

Μαρία Γκασούκα  Μαριλένα Καραδήμα  Μάγδα Κοντογιάννη  Σύλβια Σαμολαδά

Χρυσούλα Σκορδίτη  Σοφία Σπύρου  Χριστίνα Στριμπάκου

 

Η  Σοφία Σπύρου εργάζεται ως δημοσιογράφος σε θέματα γεωργίας. Εκτός από τη δημοσιογραφία έχει ασχοληθεί με την έρευνα σε θέματα οικονομικών της βιοποικιλότητας και έχει κερδίσει την επιδότηση του Ιδρύματος Λάτση για έρευνα πάνω στην οικονομική αξία των συλλογών σπόρων της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού. Πριν ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία από το 2000 έως το 2015 εργάστηκε σε Ευρωπαϊκά και άλλα διεθνή προγράμματα με αντικείμενο την προστασία του περιβάλλοντος. Σπούδασε oικονομικά και ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου LSE.

Η Μαρία Γκασούκα είναι Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστήμιου Αιγαίου. Είναι συγγραφέας δεκαπέντε βιβλίων στο πεδίο του Φύλου και του Πολιτισμού, της Εκπαίδευσης και της Απασχόλησης. Έχει δημοσιεύσει πλήθος σχετικών επιστημονικών άρθρων στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, ενώ κείμενα της έχουν μεταφραστεί στα Τουρκικά και στα Ισπανικά. Είναι επίτιμο μέλος της Επιτροπής Ισότητας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Παρατηρητήριου Ισότητας Κύπρου (ΠΙΚ), καθώς και εξωτερική συνεργάτρια του EIGE.

Η Σύλβια Σαμολαδά είναι κτηνοτρόφος και ιδιοκτήτρια μύλου ζωοτροφών στο Παλαιό Γυναικόκαστρο Κιλκίς. ΄Έχει δύο κτηνοτροφικές μονάδες και παράγει αγελαδινό και πρόβειο γάλα. Πριν από τρία χρόνια μαζί με άλλες επτά γυναίκες της ευρύτερης περιοχής δημιούργησαν το ‘Γάλα 8 Γυναικών’ που αξιοποιούσε αποκλειστικά το γάλα παραγωγής της ομάδας. Η πρωτοβουλία ‘Γάλα 8 Γυναικών’ απέσπασε το βραβείο του Γαστρονόμου της Καθημερινής. Έχει δύο γιούς 29 και 30 χρόνων που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα και ασχολούνται με τις οικογενειακές φάρμες.

Η Χρυσούλα Σκορδίτη κατάγεται από την Επανομή Θεσσαλονίκης και είναι βιοκαλλιεργήτρια εδώ και 22 χρόνια ενώ δραστηριοποιείται ως αγρότισσα εδώ και 35 χρόνια. Στο οικογενειακό κτήμα που βρίσκεται στο Μετόχι Επανομής δεν χρησιμοποιούνται καθόλου υβρίδια και καλλιεργούνται ντόπιες ποικιλίες φυτών της Ελληνικής γης. Είναι πρόεδρος της Ένωσης Αγροτών Βιοκαλλιεργητών Βορείου Ελλάδος εδώ και 10 χρόνια. Μέσα από συστηματικές προσπάθειες η Ένωση κατάφερε να νομιμοποιηθούν οι αγορές βιολογικών προϊόντων. Σήμερα η Ένωση καταβάλει προσπάθειες για την επαναφορά σε λειτουργία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας βιοκαλλιεργητών και για τη δημιουργία νέων αγορών στην Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις.

Η Χριστίνα Στριμπάκου έχει σπουδάσει ιταλική γλώσσα και ιστορία της τέχνης και το δημιουργικό πνεύμα της την οδήγησε να ιδρύσει την LIÁ Premium Extra Virgin Olive Oil, με συνιδρυτή τον αδελφό της Κωνσταντίνο.  Τον τελευταίο χρόνο έχει αναλάβει τον τομέα των Διεθνών Σχέσεων και της Επικοινωνίας του κινήματος Women in Olive Oil.

Η Μαριλένα Καραδήμα σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις και εργάστηκε για χρόνια στον τομέα της κοινωνίας των πολιτών ως διαχειρίστρια Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Τα τελευταία 7 χρόνια μαζί με το σύζυγό της υποδέχονται και φιλοξενούν επισκέπτες στο οικογενειακό  βιολογικό αγρόκτημα eumelia και τους εισάγουν στην εμπειρία της γεωργίας, στον κόσμο του ελαιολάδου και τις έννοιες της οικολογίας. Εδώ και ένα χρόνο η Μαριλένα συνδυάζει το πάθος της για το ελαιόλαδο με την εμπειρία της στην μη-κερδοσκοπική δράση ως εθνική συντονίστρια του παγκόσμιου δικτύου Women In Olive Oil.

Η Μάγδα Κοντογιάννη είναι κτηνοτρόφος τέταρτης γενιάς και το βουστάσιό της βρίσκεται στο Μενίδι Αττικής. Η κ Κοντογιάννη είναι Γραμματέας του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής ο ‘Άγιος Γεώργιος’ από το 2013. Μόνο κατά τα τρία τελευταία χρόνια ο Σύλλογος υλοποίησε πάνω από 365 εκδηλώσεις μεταξύ των οποίων: ομιλίες, ημερίδες, συνέδρια, τυροκομήσεις. Η κα Κοντογιάννη βραβεύτηκε ως καλύτερη επιχειρηματίας στον αγροδιατροφικό τομέα από το CEUKO (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αδελφοτήτων Γαστρονομίας Οινολογίας). Στις Ευρωεκλογές του 2014 η κα Κοντογιάννη ήταν υποψήφια βουλευτής του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΚΚΕΛ) ενώ στις βουλευτικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφια βουλευτής Ανατολικής Αττικής με τη Νέα Δημοκρατία.

 

4η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021: Γυναίκες στη Γεωργία

4η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021

Γυναίκες στη Γεωργία

Παρασκευή/26/Μαρτίου/18:00-20:00

όλα τα βίδεο εδώ

Συνομιλήτριες:

Σοφία Σπύρου

Δημοσιογράφος (Συντονίστρια)

 Μαρία Γκασούκα

Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ρόδος 

Μαριλένα Καραδήμα

Eumelia, Women in Olive Oil, Λακωνία

Μάγδα Κοντογιάννη

Κτηνοτρόφος, Γραμματέας του Κτηνοτροφικού Συλλόγου "O 'Αγιος Γεώργιος," Αχαρναί

Σύλβια Σαμολαδά

Κτηνοτρόφος, Μύλος Ζωοτροφών, Γυναικόκαστρο Κιλκίς

Χρυσούλα Σκορδίτη

Πρόεδρος Ένωσης Αγροτών Βιοκαλλιεργητών Β. Ελλάδος Επανομή

Χριστίνα Στριμπάκου

LIÁ Premium Extra Virgin Olive Oil Καλαμάτα

Οι γυναίκες στη γεωργία σήμερα είναι οι ‘αόρατοι’ συνεργάτες. Μπορεί το αποτύπωμά τους στην αγροτική παραγωγή να είναι σημαντικό αλλά η γεωργία παραμένει χώρος ανδροκρατούμενος. Έτσι οι γυναίκες που επιθυμούν να διοχετεύσουν το δυναμικό και τη δημιουργικότητά τους στην αγροτική παραγωγή θα πρέπει να διαθέτουν επιμονή, υπομονή και στόχευση για να σπάσουν τα στερεότυπα και να επιτύχουν στον επαγγελματικό στίβο. Ποια όμως είναι τα εμπόδια που συναντούν οι γυναίκες που δραστηριοποιούνται στη γεωργία στην Ελλάδα σήμερα; Την ίδια στιγμή τα κλισέ εμφανίζουν ρωγμές και οι γυναίκες αναδύονται ως ικανές επιχειρηματίες με κλίση στην εξωστρέφεια, στη συστηματικότητα της οικονομικής διαχείρισης, στο μάνατζμεντ ενώ εμφανίζουν αυξημένη περιβαλλοντική ευαισθησία. Έτσι βλέπουμε να αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που είναι αρχηγοί εκμετάλλευσης και σταδιακά ξεπερνά το σημερινό ποσοστό που είναι 30% στο σύνολο των εκμεταλλεύσεων. Στο σημερινό τραπέζι του ΟΜΦΑΛΟΥ θα συζητήσουμε τη διάσταση του φύλου στη γεωργία. Στη συζήτηση μεγάλο μέρος θα αφιερωθεί στα βιώματα τριών ξεχωριστών γυναικών που είναι ηγέτες στο χώρο τους και εκπροσωπούν τρεις κρίσιμους κλάδους της αγροτικής οικονομίας: την κτηνοτροφία, το ελαιόλαδο και τα βιολογικά κηπευτικά. Μερικά από τα θέματα που θα προσεγγίσουμε είναι:
-Καταλαβαίνοντας το πρόβλημα: πως εκδηλώνεται η ανισότητα των φύλων στη γεωργία;
-Μπορούν οι γυναίκες να είναι ικανές μάνατζερς;
-Συνδυάζοντας επάγγελμα και οικογένεια
-Τί ρόλο παίζει η εκπαίδευση στην εξέλιξη της αγρότισσας;
-Πως βιώνουν τις ανισότητες γυναίκες νέας γενιάς με υψηλή μόρφωση που επέλεξαν μες την κρίση να γίνουν αγρότισσες;
-Ποιος είναι ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην διαμόρφωση ταυτότητας της αγρότισσας;

Οι ημερίδες και τα τραπέζια του ΟΜΦΑΛOΥ, ξεκίνησαν πρίν δέκα χρόνια από εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της παραγωγής: ένα κατ' εξοχήν αγροτικό χωριό του κάμπου της Μακεδονίας, τα Τρίκαλα Ημαθίας. Οι συνθήκες μας αναγκάζουν φέτος να συναντηθούμε διαδικτυακά με παλιούς γνώριμους και καινούργιους συνομιλητές,
πάντα μέσα στο πνεύμα του ομφαλού: ανοικτός διάλογος μεταξύ επιστημονικής γνώσης, γεωργικής πρακτικής και πολιτικού ρεαλισμού. Σήμερα το θέμα των ημερίδων του ομφαλου δεν μπορεί παρά να είναι η μακροχρόνια προοπτική της Ελληνικής αγροδιατροφής προς την αειφορία και θα προσεγγίσουμε μια σειρά από θέματα: 

αειφορική ελληνική γεωργία και αγροδιατροφή προς το 2050

• αγροτική πολιτική • έρευνα και καινοτομία • γαστρονομία• γυναίκες στην γεωργία 

• αγρότες του μέλλοντος • συνεταιρισμοί • εφοδιαστικές αλυσίδες • ευφυής γεωργία 

• διεθνές εμπόριο • συμβουλευτική • περιφερειακή ανάπτυξη 

Ένα αειφόρο μεταλλακτικό σύστημα αγροδιατροφής (ΕΠΙ ΓΗΣ)

 Ένα αειφόρο μεταλλακτικό σύστημα αγροδιατροφής (ΕΠΙ ΓΗΣ)

Καθώς εισέρχεται στη δεύτερη χρονιά πανδημίας, μετά από μια δεκαετία οικονομικής κρίσης, το Ελληνικό σύστημα αγροδιατροφής βρίσκεται στο κατώφλι μιας 30-ετίας όπου καλείται να παίξει πρωτεύοντα ρόλο στην αειφόρο ανάπτυξη. Σε αυτή την πορεία πρέπει να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις, να διορθώσει παθογένειες, να εκμεταλλευτεί ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και μεγάλες ευκαιρίες. Σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι, οι επιλογές για το Ελληνικό σύστημα αγροδιατροφής είναι δύο: στάτους κβο ή μετάλλαξη.
Προκλήσεις: Η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει αρνητικά την εγχώρια παραγωγή. Νέες τεχνολογίες, πληροφορική και βιοτεχνολογία. Μη ανταγωνιστικές αγορές εισροών, μεταποίησης και διανομής.
Παθογένειες: Οι προκλήσεις επικάθονται στο ήδη καταπονημένο από υποκείμενες παθογένειες, νοσηρές ελλείψεις και αδυναμίες, σώμα της Ελληνικής αγροδιατροφής: Μικρός, κατατεμαχισμένος κλήρος, γηρασμένος και ανεκπαίδευτος γεωργικός πληθυσμός. Θεσμικό περιβάλλον ανάπηρο από συσσωρευμένες ανεπάρκειες και οργανωτικές αρρυθμίες, με κουτσό κτηματολόγιο, διάτρητο καθεστώς ανταγωνισμού και ανεπαρκή κρατικό μηχανισμό. Διακυβέρνηση χωρίς συντονισμό και διάλογο μεταξύ των εταίρων και με θανάσιμα λαβωμένους συνεταιρισμούς.
Ανταγωνιστικότητα: Η Ελληνική αγροδιατροφή έχει σημαντικά, εν πολλής ανεκμετάλλευτα, ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα: Πλούσιο πολιτιστικό και τουριστικό προϊόν, ποικίλη ανθρωπογεωγραφία, ευνοϊκό κλίμα, πλούσια χλωροπανίδα, πολυποικιλότητα προϊόντων.
Ευκαιρίες: Οι τρεις δεκαετίες μέχρι το 2050 σημαδεύονται από μια δέσμη πολιτικών βασισμένες στην τρεις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης: περιβάλλον – οικονομία – κοινωνία. Η “Πράσινη Συμφωνία” της ΕΕ, με χρηματοδότησης €1τρισ. μέχρι το 2030. Η “Στρατηγική Από το Χωράφι στο Πιρούνι” και το νέο πρόγραμμα 2021-2027 της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Τα διεθνή πάνελς ειδικών των FAO, OHE, ΕΕ, κατατείνουν στο ότι η πορεία προς μια αειφόρο ανάπτυξη επιτυγχάνεται με αειφόρο γεωργία με ένα μεταλλακτικό σύστημα αγροδιατροφής (transformative agrifood system) που θα παράγει ιδιωτικά και δημόσια αγαθά: Επαρκείς ποσότητες, υγιεινών, θρεπτικών τροφίμων που βελτιώνουν την δημόσια υγεία, δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και το κλίμα, εμπλουτίζουν τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους και την βιοποικιλότητα, συμβάλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη και στην ευημερία των αγροτών και όλων των εταίρων της αγροδιατροφής.
Ένα μεταλλακτικό σύστημα αγροδιατροφής στην Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει τις προκκλήσεις, να εκμεταλευτεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, διορθώνοντας τις εγγενείς παθογένειες μέσα από συστημικές διαρθρωτικές και θεσμικές μεταλλάξεις. Ενδεικτικά: Κτηματολόγιο για ένα διαφανές ιδιοκτησιακό καθεστώς της γης. Μεταφορές κονδυλίων από άμεσες εισφορές ΚΑΠ προς επενδύσεις με συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτών για υποδομές στα σημεία της αλυσίδας που χρειάζονται μεγάλες οικονομίες κλίμακας, όπως: Σύστημα μεταφοράς γνώσης και καινοτομίας (AKIS). Εθνικό πρόγραμμα δια βίου εκπαίδευσης αγροτών. Αγρο διαμετακομιστικό κέντρο (αγρολοτζίστικς) που θα συνδέει στρατηγικά και σε πραγματικό χρόνο την παραγωγή με την ζήτηση τροφίμων, την ποικίλη μικρή και μεγάλη κλίμακα, στην Ελλάδα, στο εξωτερικό και την εποχιακή τουριστική ζήτηση. Πρόγραμμα διαγενεακής μετάβασης. Θεσμικά: Εθνικό συμβούλιο αγροδιατροφής, ειδική επιτροπή αγροδιατροφής στην Βουλή, μόνιμος γενικό γραμματέας αγροδιατροφής στο ΥΠΑΑΤ.
Το Ελληνικό σύστημα αγροδιατροφής έχει αποδείξει ότι μπορεί να αποτελέσει την ατμομηχανή της Ελληνικής οικονομίας και τώρα καλείται – με γενναία χρηματοδότηση από την ΕΕ – να μπει μπροστάρης στην αειφόρο ανάπτυξη της επόμενης 30-ετίας. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από μια μετάλλαξη με συμμετοχή όλων των εταίρων. Χωρίς μετάλλαξη, οι υπάρχουσες φυγόκεντρες δυνάμεις θα οδηγήσουν σε μια αγροδιατροφή που μπορεί να είναι κερδοφόρα για έναν μικρό αριθμό εταίρων, αλλά σίγουρα δεν θα είναι αειφόρος.

άρθρο στο περιοδικό Επι Γης, Χειμώνας 2021

3η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021: Ο ΟΜΦΑΛΟΣ της γαστρονομίας: Από το τυροκομιό της Τήνου - Στο διάστερο εστιατόριο της Κοπεγχάγης

 3η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021

Ο ΟΜΦΑΛΟΣ της γαστρονομίας:

Απ' το Τυροκομιό της Τήνου - Στο διάστερο εστιατόριο της Κοπεγχάγης

Παρασκευή/19/Μαρτίου/18:00-20:00

όλα τα βίδεο εδώ

Συνομιλητές:

Άγγελος Ρέντουλας  περιοδικό "Γαστρονόμος"

Αλέξανδρος Γκουσιάρης  μαθηματικός, μελισσοκόμος, γεωργός

Αντωνία Ζάρπα & Άρης Τάτσης  εστιατόριο “Θαλασσάκι”, Τήνος

Νίκος Στράγγας  Strangas Greek Food & Greek Pastry, Κοπεγχάγη

Κώστας Καραντινινής  SLU, ΟΜΦΑΛΟΣ

VIDEO I      VIDEO II       VIDEO III       VIDEO IV      VIDEO V     VIDEO VI

Το “σύστημα αγροδιατροφής” περιλαμβάνει ό,τι συμβαίνει από το χωράφι - ως το πιάτο. Η γαστρονομία το πάει μερικά εκατοστά παραπάνω: ως τον ουρανίσκο του καταναλωτή. Ενώ η γαστρονομία αφορά στον τελευταίο κρίκο της αγροδιατροφικής αλυσίδας - στον καταναλωτή, το ζητούμενο είναι κατά πόσο μπορεί να επηρεάσει και να συμβάλει στην ανάπτυξη του πρώτου κρίκου -  του παραγωγού. Τι χρειάζεται ώστε η γαστρονομία, η ανάπτυξη δηλαδή υψηλής ποιότητας, υγιεινού τροφίμου, που τελικά βοηθάει επιχειρηματικά έναν εστιάτορα, έναν ξενοδόχο, να μπορέσει τελικά να βοηθήσει τον γεωργό και να συμβάλει στην ανάπτυξη του τόπου; Πως μπορεί η γαστρονομία από “προορισμός” να γίνει και “ομφαλός” της ανάπτυξης ενός τόπου; Από ότι φαίνεται υπάρχουν κάποια τέτοια αξιέπαινα παραδείγματα. Στο σημερινό τραπέζι του ΟΜΦΑΛΟΥ θα συζητήσουμε πως μια παρέα εστιατόρων στην Τήνο δημιούργησε μια μικρή κοινωνία - μάλλον ένα κοινωνικό και οικονομικό φαινόμενο. Πως εστιάτορες και γεωργοί συνεργάστηκαν για την παραγωγή υψηλών γαστρονομικών προϊόντων βασισμένων σε τοπικά αγαθά, βελτιώνοντας σημαντικά το εισόδημα των εστιατόρων αλλά και των γεωργών, ενώ ταυτόχρονα ανήγαγαν την Τήνο σε γαστρονομικό προορισμό. Θα προσεγγίσουμε μια σειρά από θέματα:

• Απ' το πιάτο στο χωράφι: Η σύνδεση της γαστρονομίας με την πρωτογενή παραγωγή
• Η ανάγκη χάραξης μιας εθνικής γαστρονομικής πολιτικής
• Το αργοπορημένο και ελλιπές branding της τουριστικής Ελλάδας 
• Η δύναμη του γκουρμέ εστιατορίου
• Σουβλάκι ή αυγοτάραχο; Πώς βλέπουν στο εξωτερικό το ελληνικό γαστρονομικό προϊόν; 
• Ο απαιτητικός foodie: η ανάδυση μιας παγκόσμιας κοινότητας γαστρονόμων που αναζητούν το ποιοτικό, το διαφορετικό, το τοπικό
• Πως φτάνει και πως προωθείται το Ελληνικό τρόφιμο στα καλά εστιατόρια του εξωτερικού;
• Το αφήγημα: Πώς το επιτυχημένο storytelling μπορεί να διαμορφώσει τη ζήτηση; 
• Τα φεστιβάλ ως φάροι των γαστρονομικών κοινοτήτων
• Φωτεινά παραδείγματα σύνδεσης της εστίασης με την τοπική παραγωγή

Οι ημερίδες και τα τραπέζια του ΟΜΦΑΛΟΥ, ξεκίνησαν πρίν δέκα χρόνια από εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της παραγωγής: ένα κατ' εξοχήν αγροτικό χωριό του κάμπου της Μακεδονίας, τα Τρίκαλα Ημαθίας. Οι συνθήκες μας αναγκάζουν φέτος να συναντηθούμε διαδικτυακά με παλιούς γνώριμους και με καινούργιους συνομιλητές πάντα μέσα στο πνεύμα του ΟΜΦΑΛΟΥ που είναι: ο ανοικτός διάλογος μεταξύ της επιστημονικής γνώσης, της γεωργικής πρακτικής και του πολιτικού ρεαλισμού. Σήμερα, το θέμα των ημερίδων του ΟΜΦΑΛΟΥ δεν μπορεί παρά να είναι η μακροχρόνια προοπτική της Ελληνικής αγροδιατροφής προς την αειφορία: 

αειφορική ελληνική γεωργία και αγροδιατροφή προς το 2050

Στις ημερίδες του ΟΜΦΑΛΟΥ θα αναλύσουμε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες, θα προβληματιστούμε για την ικανότητα της ελληνικής γεωργίας να ανταποκριθεί, θα συζητήσουμε την στρατηγική και θα αναζητήσουμε τις λύσεις.

Θέματα ημερίδων ομφαλου 2021:

• αγροτική πολιτική • έρευνα και καινοτομία • γαστρονομία • γυναίκες στην γεωργία

• συνεταιρισμοί • αγρότες του μέλλοντος • συμβουλευτική • ευφυής γεωργία • διεθνές εμπόριο • περιφερειακή ανάπτυξη • εφοδιαστικές αλυσίδες

παρέχονται βεβαιώσεις παρακολούθησης ύστερα από αποστολή σχετικού email την ημέρα της εκδήλωσης, στο omfalos.org@gmail.com

2η διαδικτυακη ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΣ 2021: Συνεργατισμός, καινοτομία και επιχειρηματικότητα: Μαθήματα καινοτομικής έλικας από την Χίο

 

2η διαδικτυακή ημερίδα ΟΜΦΑΛΟΥ 2021

συνεργατισμός, καινοτομία και επιχειρηματικότητα

μαθήματα καινοτομικής έλικας από την Χίο

Σάββατο/13/Μαρτίου/19:00-21:00

 VIDEO I                              VIDEO II  

Συνομιλητές

Γιάννης Μανδάλας, MEDITERRA

Παναγιώτης Χατζηνικολάου, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ

Συντονισμός:

Κώστας Καραντινινής, SLU, ΟΜΦΑΛΟΣ

Η συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων – δημοσίου – πανεπιστημίου για την προαγωγή, την παραγωγή και την εφαρμογή της καινοτομίας αναφέρεται συχνά ως το μοντέλο της "τριπλής έλικας". Όταν σε αυτά προστεθούν οι κοινωνία και το περιβάλλον τότε η έλιξ γίνεται πενταπλή. Στη περίπτωση της Μαστίχας Χίου η τριπλή έλικα μπήκε σε λειτουργία μετά τα πρώτα στάδια της ριζικής αναδιοργάνωσης της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου (ΕΜΧ) που άρχισε στις αρχές του 2002. Σε πολύ λίγο χρόνο η ΕΜΧ μεταμορφώθηκε σε ένα σύγχρονο Συνεταιριστικό Οργανισμό που επέτρεψε τη δημιουργία των απαραίτητων προϋποθέσεων για ουσιαστικές συνεργασίες τόσο με την Αγορά όσο με την Ελληνική Πολιτεία και τη Πανεπιστημιακή κοινότητα για την αξιοποίηση και ανάδειξη της Μαστίχας που αποτελεί το σημαντικότερο φυσικό πόρο της Χίου. Μαζί με σημαντικές επενδυτικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες της ΕΜΧ έφεραν σαν αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση του εισοδήματος των παραγωγών, την αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας, την ενίσχυση των περιβαλλοντικών δράσεων και την ανάδειξη της τοπικής παράδοσης και πολιτισμού του νησιού. 

Πως προέκυψε αυτό το "θαύμα" συνεργατικότητας, επιχειρηματικότητας και καινοτομίας που αφήνει ένα σημαντικό αειφορικό αποτύπωμα στην οικονομία, στην κοινωνία και στο περιβάλλον;. Θα συνομιλήσουμε με τον εμπνευστή και Διευθύνοντα Σύμβουλο, της θυγατρικής εταιρείας του Συνεταιρισμού, MEDITERRA AE και με το ηγετικό στέλεχος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, τέως αρμόδιο διευθυντή της ΓΓΕΤ. Θα αναλύσουμε τους όρους της επιτυχημένης αυτής προσπάθειας και τις προϋποθέσεις που χρειάζονται για να αποτελέσει αυτή παράδειγμα "καλής πρακτικής" για άλλα προϊόντα, τόπους και συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας. Έχει το παράδειγμα της Χίου τα στοιχεία, το μέγεθος και το βάθος, για να αποτελέσει την βάση για την ανάπτυξη μιας εθνικής πολιτικής καινοτομίας και επιχειρηματικότητας;

Οι ημερίδες και τα τραπέζια του ΟΜΦΑΛOΥ, ξεκίνησαν πρίν δέκα χρόνια από εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της παραγωγής: ένα κατ' εξοχήν αγροτικό χωριό του κάμπου της Μακεδονίας, τα Τρίκαλα Ημαθίας. Οι συνθήκες μας αναγκάζουν φέτος να συναντηθούμε διαδικτυακά με παλιούς γνώριμους και καινούργιους συνομιλητές, πάντα μέσα στο πνεύμα του ομφαλού που είναι: ο ανοικτός διάλογος μεταξύ επιστημονικής γνώσης, γεωργικής πρακτικής και πολιτικού ρεαλισμού. Σε αυτους τους καιρούς, το θέμα των ημερίδων του ομφαλου δεν μπορεί παρά να είναι η μακροχρόνια προοπτική της Ελληνικής αγροδιατροφής προς την αειφορία, με θέματα:

αειφορική ελληνική γεωργία και αγροδιατροφή προς το 2050

• αγροτική πολιτική • έρευνα και καινοτομία • γαστρονομία • αγρότες του μέλλοντος  

• γυναίκες στην γεωργία • συνεταιρισμοί • εφοδιαστικές αλυσίδες • ευφυής γεωργία 

• διεθνές εμπόριο • συμβουλευτική • περιφερειακή ανάπτυξη

Παρέχονται βεβαιώσεις παρακολούθησης ύστερα από αποστολή σχετικού email την ημέρα της εκδήλωσης, στο omfalos.org@gmail.com

κιλελέρ ω κιλελέρ - έξι μαρτίου χίλια εννιακόσια δέκα

 

"κιλελέρ, ω κιλελέρ
στρατός περνούσε όλη τη νύχτα

με τρένα και με φορτηγά
κι είχανε κλείσει όλοι οι δρόμοι
για τη λάρισά"

δ. σαββόπουλος, "μπάλλος", 1971

γκιόλ (πληθυντικός: γκιολελερ) στα τούρκικα είναι 

η γκιόλα, ο λάκκος, το έλος
το κιλελέρ - ένα άσημο βαλτοχώρι του θεσσαλικού κάμπου 

έγινε σύμβολο του αγροτικού κινήματος
για ένα γεγονός που ήταν του "κοινού ποινικού δικαίου"

την 6η/3/1910 μερικές εκατοντάδες χωρικοί πέταξαν πέτρες 
και έσπασαν τα τζάμια του τραίνου στο σταθμό του κιλελέρ
το ίδιο συνέβη στον επόμενο σταθμό τσουλάρ

οι χωρικοί επειχείρησαν να επιβιβαστούν στο τραίνο χωρίς εισιτήριο - για κακή τους "τύχη" όμως στο τραινο επέβαινε ο α. πολίτης, διευθυντής της θεσσαλικής εταιρίας σιδηροδρόμων, που κάλεσε την χωροφυλακή - που "τυχαία" ήταν εκεί - να επέμβει οι χωρικοί άρχισαν να πετούν πέτρες και ξύλα - η κατάσταση ξέφυγε – επενέβη το ιππικό άνοιξε πυρ και τέσσερις κολίγοι έπεσαν νεκροί - κατά άλλες εκτιμήσεις 2, έως και 12 νεκροί

οι χωρικοί που επιτέθηκαν με βία στο τραίνο στις 6/3/1910 δεν βρέθηκαν "τυχαία" στο κιλελέρ - αλλά προσπαθούσαν να μεταβούν σιδηροδρομικώς στο συλλαλητήριο της λάρισας που είχε οργανωθεί και ήδη είχε μαζέψει χιλιάδες κόσμου. αίτημα του συλλαλητηρίου: 

η κατάργηση του άθλιου νόμου περί τσιφλικιών
και η ανακατανομή των γαιών

το συλλαλητήριο της λάρισας και τα γεγονότα του κιλελέρ δεν δημιουργήθηκαν ούτε τυχαία - ούτε εν κενώ - είχε προηγηθεί συστηματική και οργανωμένη δράση

η πιό γνωστή είναι του κεφαλονίτη μαρίνου αντύπα που δολοφονήθηκε μπαμπέσικα 3 χρόνια πριν τα γεγονότα του κιλελέρ από τον επιστάτη γιάννη κυριακό σε κάποιο δήθεν επεισόδιο όπου πυροβόλησε τον μαρίνο αντύπα τάχα "εν θερμώ" στις 8/3/1907 στο χωριό πυργετός λάρισας 

ο μαρίνος αντύπας είχε οργώσει κυριολεκτικά τα χωριά του θεσσαλικού κάμπου ξεσηκώνοντας και οργανώνοντας τους κολίγους να αποτινάξουν το καθεστώς των τσιφλικιών και να διεκδικήσουν την γη τους

το καθεστώς της γης στο νεοσύστατο ελληνικό κράτους
μετά την προσάρτηση της θεσσαλίας το 1881
έδινε προνόμια στους κατόχους της γης – τσιφλικάδες
πολύ πιό γενναιόδωρα από ότι στο οθωμανικό καθεστώς:
μετά το 1881 επιβλήθηκε ένα πέρα για πέρα 

φαιουδαρχικό καθεστώς που παρέπεμπε στο ρωμαϊκό και βυζαντικό δίκαιο ενώ το οθωμανικό δίκαιο ήταν σχετικά πιό "φιλελεύθερο"

κατά την τουρκοκρατία οι κάτοχοι γης - τσιφλικιών είχαν δικαιώματα είσπραξης γαιοπροσόδου (ενοικίου) 1/10 της παραγωγής - ενώ οι αγρότες δικαιούνταν χρήσης των κοινόχρηστων εκτάσεων - λειβάδια κλπ. στο νεό-ελληνικό κράτος οι τσιφλικάδες εισέπραταν ενοίκιο ως μερίδιο της παραγωγής που έφτανε και στο 50% της παραγωγής 

ενώ οι αγρότες - κολίγοι - ήταν αναγκασμένοι να παρέχουν και υπηρεσίες εις "είδος":

"να στέλλωσιν εν θήλυ μέλος, ίνα ζυμώνη και ψήνη το ψωμί της επιστασίας"

(μπούσδρας, "η απελευθέρωσις των σκλάβων αγροτών", 1951)

την κατάσταση περιγράφει ο μεταρρυθμιστής αστός πολιτικός 
αλεξανδρος παπαναστασίου (1876-1936):
"κατά τον επικρατούντα εις την θεσσαλικήν πεδιάδα 

οικονομικόν οργανισμόν η κυριότης της γης έχει χωρισθή από την καλλιέργειαν αυτής η πρώτη ανήκει εις σχετικώς ολίγους ιδιοκτήτας, 
η δεύτερα ευρίσκεται εις τας χείρας πολλών γεωργών... 
εις την Θεσσαλίαν η κατανομή της παραγωγής μεταξύ καλλιεργητών και ιδιοκτητών ρυθμίζεται κατά το σύστημα της επιμόρτου καλλιέργειας...το σύστημα τούτο είναι ανεκτό εις πρωτογόνους κοινωνίας και πρωτογόνους αγροτικάς σχέσεις" 

αλ. παπαναστασίου, "μελέτες- λόγοι-άρθρα", 1957

η δράση και δολοφονία του μαρίνου αντύπα, τα γεγονότα του κιλελέρ και το συλλαλητήριο της λάρισας της 6/3/1910 σημάδεψαν την εκκίνηση της αγροτικής μεταρρύθμησης  στην ελλάδα που καθυστέρησε πάνω απο μια δεκαετία  αφού υπήρχε τεράστια αντίδραση. ακόμη και ο "εκσυγχρονιστής" χαρίλαος τρικούπης ήταν αντίθετος 

η πραγματική μεταρρύθμηση και ανακατανομή των γαιών

έγινε με αφορμή την αποκατάσταση των προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής το 1923 από τον ελευθέριο βενιζέλο και ενώ οι εκσυγχρονιστικές δυνάμεις είχαν ήδη απελευθερωθεί, καθώς και τα γεγονότα που συνέβαλαν προς αυτές.

"η περίοδος του 1910—1914 είναι η περίοδος της αναγεννήσεως που στηρίχτηκε στην άνοδο των αστών, την επανάσταση του 1909, την ενεργότερη ανάμιξη νέων επιστημονικών, και πολιτικών δυνάμεων, την κλήση και ανάμιξη του ελ. βενιζέλου, την επιβολή, σε μεγάλο βαθμό, νέων πολίτικων δυνάμεων, την αναθεώρηση του συντάγματος (1911), την προετοιμασία και διεξαγωγή των δύο νικηφόρων βαλκανικών πολέμων που έφεραν τεράστια μεταβολή όχι μόνο στην εδαφική έκταση της ελλάδας, και τον κρατικό μηχανισμό αλλά σε όλο το έθνος. 

τότε (1910) ιδρύεται για πρώτη φορά το υπουργείο γεωργίας, εμπορίου, βιομηχανίας, (που το 1912 ονομάζεται υπουργειο εθνικής οικονομίας από το οποίο προωθούνται πολλά ριζικά, μέτρα (νομοθετικά, οργανωτικά) όπως ο νόμος περί σωματείων (281/1914), ο νόμος περί συνεταιρισμών (602/1914), ο νόμος περί εμπορικών - βιομηχανικών επιμελητηρίων, ο νόμος περί γεωργικών επιμελητηρίων, κλπ."

α. κλήμης, "οι συνεταιρισμοί στην ελλάδα", α', 1985, σελ. 198)